top of page
Yazarın fotoğrafıKriminal Servisler

Ses dosyalarında iz bırakmadan montaj manipülasyon yapılabilir mi?

İnsan konuşmasında sesler ve heceler eklemlenmiş biçimdedir. Dildeki en az çaba yasasının bir gereği olarak hiçbir insan sesleri ve heceleri müstakilen üretmez. Bu eklemlilik, seslerin söylenişlerini ve tüm akustik özelliklerini konuşma içerisinde bambaşka bir biçime sokar; diğer bir deyişle sesler konuşma içerisinde yalın kimliklerinden büyük oranda uzaklaşırlar. Bu ve benzeri nedenlerle “hece hece montaj” tamamıyla olanaksızdır.

Sesler ve heceler bu düzeyde eklemliyken, hemen hemen benzer bir durum sözcükler ve müteakip cümleler için de söz konusudur. Sözcükler önündeki ve arkasındaki sözcüklere ulanarak sesletilirler ve bu nedenle montaj sırasında sözcükleri çevresinden koparmak imkânsızdır. İmkansızlık sadece ulanma düzeyinde değildir. Prozody ve benzeri diğer dilsel yapılar konuşma içerisindeki sözcüklere ayrı ayrı özellikler yüklerler. Arasında nefes vermediğimiz cümleler için de durum pek farklı değildir.

Yani bir konuşma içerisindeki her ses, hece ve sözcük çok sayıda özellik taşır. Bir sözcüğü o cümle içerisinden sıyırıp başka bir yere transfer etmek, iki sözcüğün arasındakileri çıkararak bitiştirmek ya da bambaşka kaynaklardan gelen iki sözcüğü yeni bir bağlamda bitiştirmek; kesintinin (birleştirme noktasının) yakın ve uzağındaki sözcüklerin çok sayıda özelliğini eşleştirmek anlamına geleceğinden çaktırmadan montaj yapmak oldukça güçtür.


Bu gibi bariz montajlar genellikle haber kurgularında görüntünün altına yedirilir ve muhataplar fark etmeyebilir. Ancak dikkatli kulaklar bunu kolaylıkla ayırabilir. Diyelim ki dikkatli kulakları da aşabilecek, yukarıda çok azı sayılmış durumları da aşabilen bir montaj yapıldı. Eğer bu kayıt uluslararası ölçütleri karşılayan bir adli ses ve konuşma incelemeleri uzmanına gelirse, hemen hemen hiçbir şansı yoktur. Uzman öncelikle tüm kesintileri tek tek tespit eder ve bunların manipülasyon değerlerini (anlam ve etki değişikliği) ayrıştırır ve varsa montaj ve manipülasyon tespitini yapar. Bu durumda ideal bir montajın yapılamayacağını söylemek yanlış olmaz.


Video paylaşım siteleri bu biçimde montajlanmış kayıtlarla doludur. Ancak adli vakalardaki inceleme istatistikleri göstermektedir ki montaj olduğu iddia edilen kayıtların tamamına yakınında montaj emaresine rastlanılmamıştır. Kişiler bu iddiaları süre kazanmak ya da kamuoyunu yanıltmak için kullanmaktadır.



48 görüntüleme0 yorum

Son Yazılar

Hepsini Gör

Comments


bottom of page